KreuFashion

A e dini kur daton vera më e vjetër në botë?

Njeriu bën dhe pi verë që prej 8000 vjetësh, gjurmë të lëngut të rrushit të fermentuar janë gjetur në Gjeorgji, në një site arkeologjik që daton nga viti 6000 para Krishtit.

Vera më e vjetër në botë ka … 8,000 vjet! Testi është në tetë enë argjili të gjetura në Gjeorgji, të cilat dëshmojnë si në vitin 6000 para erës tonë, lëng rrushi i fermentuar tashmë ishte prodhuar: 1.000 vjet para se të besohej. Prodhimi (dhe konsumi!) i verës në Gjeorgji rrjedh nga rrënjët e saj deri në epokën e gurit dhe nuk duket më se emri i rajonit rrjedh nga gjeorg grek (γεωργ), që tregon bujqësinë.

RRUSHI SOT. Gjurmët e gjetura në vazo janë të verës së Vitis vinifera, hardhisë tonë të përbashkët (ose hardhisë euroaziatike), të pranishme në të gjitha kontinentet – me përjashtim të Antarktidës.

“Spektri i pafund i shijeve dhe aromave të varieteteve të sotme 8-10.000 është rezultat i kultivimit, transplantimit dhe seksionit të këtij rrushi në mbarë botën”, thotë arkeologu Stephen Batiuk (Universiteti i Torontos), i cili në bashkëpunim me Muzeun Kombëtar të Gjeorgjisë që koordinoi gërmimet kur ndodhi zbulimi.

PARAARDHËSIT KINEZË. Bujqësia gjeorgjiane (dhe në përgjithësi e rajonit të Kaukazit) ishte inovative, por nuk ishte në këtë zonë që burrat vendosën për herë të parë të rrisnin rrushin, ta shtypnin, ta linin të fermentohej dhe të shijonin produktin e përfunduar. Sipas gjetjeve, kjo përparësi shkon në Kinë: në rajonin e lumit të Verdhë, janë gjetur në vendet neolitike, dëshmi të prodhimit të një pijeje alkolike me bazë rrushin në vitin 7000 para erës sonë. Megjithatë, në Kinë, lëngu i rrushit përzihej me mjaltë, oriz dhe manaferrat e mana. Nderi i verës së parë siç e nënkuptojmë sot, mbetet për Gjeorgjinë.

RRUSHI I KOMUNITETIT. “Fermentimi i lëngut të rrushit sigurisht që nuk është domosdoshmëri për mbijetesë,” thotë arkeologu Patrick Hunt (Universiteti Stanford): “Ky zbulim tregon se qeniet njerëzore që atëherë ishin përtej aktiviteteve të mbijetesës së parë”.

Ata ishin pra “paraardhës” jo aq të ndryshëm nga ne, në disa mënyra, se në verë ata ndoshta panë një produkt për t’u tregtuar, përveç se një element i kohezionit të komunitetit. Veç kësaj, vera (pak a shumë e ngjashme me atë që pimë sot) gjejmë gjurmë përgjatë gjithë historisë së njerëzimit, nga shpikja e bujqësisë në të kaluarën: flasin sumerët në Epin e Gilgameshit, egjiptianët ia rezervonin atë priftërinjve, grekët e lashtë tregtonin atë në të gjithë Mesdheun dhe ne “modernët”, më në fund, e çuam edhe në hënë. Tani e dimë sa vite ka (deri në zbulimin tjetër, është e natyrshme).

Bordo
Shtator - No.63

SHKARKO VERSIONIN PDF