Një kështjellë e madhe e ndërtuar 3000 vjet më parë u gjet në gjendje të mirë në fund të liqenit Van në Turqi.
Pas dhjetë vjet kërkimesh në Liqenin Van, më i madhi në Turqi, është gjetur zemra e një qytetërimi që daton 3.000 vjet më parë. Zbulimi u njoftua nga universiteti lokal Van Yüzüncü Yıl, i cili, në bashkëpunim me një ekip zhytësish, zbuloi një kështjellë të fshehur nën sipërfaqen e liqenit. Uji alkalan, ka ruajtur mirë muret e kështjellës, të cilat rriten sërish për 3 deri në 4 metra dhe shtrihen për më shumë se një kilometër.
Qytetërim i fundosur. Sipas studiuesve, kështjella e madhe ishte kryeqyteti i mbretërisë Urartu, një mbretëri e lashtë që në fillim të mijëvjeçarit të parë para erës sonë është shpërhapur nga Siria e sotme deri në Kaukaz. Qyteti i fortifikuar ndodhej në brigjet e Liqenit Van, por, siç tregohet edhe nga studime të tjera, niveli i ujit ka ndryshuar rrënjësisht gjatë mijëvjeçarëve deri sa e fundosi kështjellën. Por pjesët e tjera të fortifikimit janë ruajtur nga ngritja e ujit dhe tani janë objekte të studimeve arkeologjike.
Superstiziosë dhe zbulime. “Shumë libra dhe qytetërime janë ndarë pranë Liqenit Van”, shpjegon Tahsin Ceylan, kreu i grupit të zhytësve, ata e quajtën liqenin “deti i sipërm” dhe besonin se fsheheshin shumë mistere. Sot shkojmë të gjuajmë për ato mistere. Me një sukses të jashtëzakonshëm: përveç kështjellës, ekipi i tij gjeti mbetjet e një anijeje turke të zhytur në vitin 1948, varre të Perandorisë Selgiuchide një mijë vjet më parë dhe një dysheme stalagmitesh, që shtriheshin për 4 km katrorë.
Ka ende shumë për të zbuluar. Por misteret janë larg zbulimit të plotë. Kërkimi nuk ka qenë ende në gjendje të kuptojë se sa thellë muret e kështjellës depërtojnë në themele, kështu që lartësia aktuale e kështjellës është e panjohur. Gjithashtu do të jetë interesante të studiohen objektet e mbetura në kështjellë për të kuptuar diçka më shumë për njerëzit që jetonin atje. Por duhet patur kujdes nga Përbindëshi i liqenit të Vanit.
